डोनाल्ड ट्रम्प एहिले भारत को भ्रमण मा छन् र यो खबर ले सारा बिश्वो तातेको छ र यो खबर ले बिश्वो को सबै पत्रपत्रिका ले पहिलो पृष्ठ मा स्थान पाएको छ। ट्रम्प ले भारत मा बिश्वो को ठुलो क्रिकेट रंगशाला को उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ। धेरै मान्छे हरु को विभिन्न आँकलन रहे पनि केहि ले ट्रम्प को यो चुनाब संग जोडेर हेरेका छन्। इन्डोमेरिकन को भोट पाउन उनले भारत को भ्रमण गरेको भन्ने हरु को नि कमि छैन यहाँ।
भारतको अर्थतन्त्र तनावमा छ र बेरोजगारी उच्च छ। मोदीले कश्मीरमा देश र विदेशमा आलोचना र तीन छिमेकी मुलुकका गैर मुस्लिम मुस्लिम अल्पसंख्यकहरूलाई नागरिकता द्रुत गतिमा ट्र्याक गर्ने विवादास्पद कानूनको सामना गरिरहेका छन् र यो निर्णय ले उनको आगामी राजनतिक भ्भिस्य नि संकट मा परेको छ।
वाशिंगटनको ब्रूकिंग्स इन्स्टिच्युसन थिंक-ट्या भारत परियोजना निर्देशक तन्वी मदन भन्छन्, "यो उनको लागि राजनीतिक बृद्धि र राम्रो समाचार हो।" "उनी विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली नेतासँग उभिएर दृश्यहरुमा देखिने छन्, त्यसैले बोल्न।"
तर प्रथम महिला ट्रम्पको "अमेरिका प्रथम" एजेन्डामा भारतीय उपमहाद्वीपले खासै महत्त्व दिन सकेको छैन। त्यसोभए राष्ट्रपति ट्रम्पलाई के होला, जसले लामो यात्रालाई घृणा गर्छन् र भारतमा घरेलु र अन्तर्राष्ट्रिय सवालहरूको अभाव नहुँदा उनीले के गर्ने आशा गर्छन्?
भारतसँग महिनौं वार्तापछिको एउटा व्यापार सम्झौता उक्त भ्रमणको केन्द्रबिन्दु हुने अपेक्षा गरिएको थियो - यदि ट्रम्पले सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न सके भने यो एक ठूलो राजनीतिक जीत हो। दुइ शक्तिसाली राष्ट्र बीच यो सम्जौता ले ठुलो महतो रक्छा।
अमेरिका भारत द्विपक्षीय व्यापार १$० बिलियन डलर छ। तर बढ्दो ट्यारिफ, मूल्य नियन्त्रण र ई-वाणिज्यमा भारतको स्थिति जस्ता विषयहरूमा अमेरिकाले चिन्ता व्यक्त गरेकाले सम्झौताको आशा हप्तौं बितिसकेको छ। कुशल कामदारहरूको अध्यागमन र भिसा प्रणाली अन्य चिन्ताको विषयहरू हुन्।
भारतले जनरललाईज्ड सिस्टम अफ प्रेफरन्स (जीएसपी) भन्ने ट्यारिफ प्रणाली अन्तर्गत व्यापार छुटको बहाली चाहन्छ, जसले कम्तीमा विकसित देशका उत्पादनहरूका लागि थप सुविधा प्रदान गर्दछ। ट्रम्पले २०१९ मा भारतको लागि जीएसपी सुविधाहरू समाप्त गरे।
"सीमित सम्झौता पनि दुबै देशका उद्योगका लागि महत्वपूर्ण संकेत हो कि अमेरिका र भारत बढ्दो व्यापारप्रति गम्भीर छन् र उनीहरूले समस्या समाधान गर्न सक्छन्" यु एस इण्डिया व्यापारका अध्यक्ष निशा बिस्वाल भन्छन्।
यद्यपि उनी थप्छिन्: "मैले दुबै सरकारले सुनेको कुराका कारण आशावादी छैन।"
मिडिया रिपोर्टले रास्ट्रपति ट्रम्पको भारत भ्रमणको प्रक्षेपणमा प्रमुख दुइ अर्ब डोलर भन्दा बढी को रक्षा सम्झौता भएको छ। यसमा नौसेनाका लागि मिलिट्री हेलिकप्टरको बिक्री समावेश हुन सक्छ। यात्रा अघि, अमेरिकी राज्य विभागले एक एकीकृत एयर डिफेन्स हतियार प्रणालीको सम्भावित बिक्री १। ८ बिलियन डलरको लागि अनुमोदन गर्यो।
भारतले आफ्नो खरिदकर्ताहरूको सूचीमा विविधता ल्याउने प्रयास गरिरहेको छ, भारतले स्वीकार गर्यो कि उसले हालै अमेरिकाबाट ठूलो रक्षा प्रणाली खरिद गरेको छैन बरु भारत ले रसिया र फ्रान्स बाट धेरै खरिद गरेको तथ्य खुलाशा गरेको छ।
"भारत र अमेरिका रणनीतिक कारणले निकै नजिक पुगेका छन्। ट्रम्पको बर्षमा पनि तपाईंले रक्षा र कूटनीतिक वार्ता देख्नुभयो," सुश्री मदनले भने। ट्रम्प लागि अमेरिकी हार्डवेयर बेच्ने कुनै पनि अवसर भनेको उनीहरुको रोजगार तथा आफ्नो देश मा पुजी धेरै मात्रमा भित्रनु हो अथवा बढावा दिनु हो र 'मेड इन अमेरिका' निर्माण उत्पादन गरिरहेका छन भनेर उनीहरूका समर्थकहरूलाई संकेत गर्ने मौका हो।
 |
| Donald Trump |
भारतको अर्थतन्त्र तनावमा छ र बेरोजगारी उच्च छ। मोदीले कश्मीरमा देश र विदेशमा आलोचना र तीन छिमेकी मुलुकका गैर मुस्लिम मुस्लिम अल्पसंख्यकहरूलाई नागरिकता द्रुत गतिमा ट्र्याक गर्ने विवादास्पद कानूनको सामना गरिरहेका छन् र यो निर्णय ले उनको आगामी राजनतिक भ्भिस्य नि संकट मा परेको छ।
वाशिंगटनको ब्रूकिंग्स इन्स्टिच्युसन थिंक-ट्या भारत परियोजना निर्देशक तन्वी मदन भन्छन्, "यो उनको लागि राजनीतिक बृद्धि र राम्रो समाचार हो।" "उनी विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली नेतासँग उभिएर दृश्यहरुमा देखिने छन्, त्यसैले बोल्न।"
तर प्रथम महिला ट्रम्पको "अमेरिका प्रथम" एजेन्डामा भारतीय उपमहाद्वीपले खासै महत्त्व दिन सकेको छैन। त्यसोभए राष्ट्रपति ट्रम्पलाई के होला, जसले लामो यात्रालाई घृणा गर्छन् र भारतमा घरेलु र अन्तर्राष्ट्रिय सवालहरूको अभाव नहुँदा उनीले के गर्ने आशा गर्छन्?
भारतसँग महिनौं वार्तापछिको एउटा व्यापार सम्झौता उक्त भ्रमणको केन्द्रबिन्दु हुने अपेक्षा गरिएको थियो - यदि ट्रम्पले सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न सके भने यो एक ठूलो राजनीतिक जीत हो। दुइ शक्तिसाली राष्ट्र बीच यो सम्जौता ले ठुलो महतो रक्छा।
अमेरिका भारत द्विपक्षीय व्यापार १$० बिलियन डलर छ। तर बढ्दो ट्यारिफ, मूल्य नियन्त्रण र ई-वाणिज्यमा भारतको स्थिति जस्ता विषयहरूमा अमेरिकाले चिन्ता व्यक्त गरेकाले सम्झौताको आशा हप्तौं बितिसकेको छ। कुशल कामदारहरूको अध्यागमन र भिसा प्रणाली अन्य चिन्ताको विषयहरू हुन्।
भारतले जनरललाईज्ड सिस्टम अफ प्रेफरन्स (जीएसपी) भन्ने ट्यारिफ प्रणाली अन्तर्गत व्यापार छुटको बहाली चाहन्छ, जसले कम्तीमा विकसित देशका उत्पादनहरूका लागि थप सुविधा प्रदान गर्दछ। ट्रम्पले २०१९ मा भारतको लागि जीएसपी सुविधाहरू समाप्त गरे।
"सीमित सम्झौता पनि दुबै देशका उद्योगका लागि महत्वपूर्ण संकेत हो कि अमेरिका र भारत बढ्दो व्यापारप्रति गम्भीर छन् र उनीहरूले समस्या समाधान गर्न सक्छन्" यु एस इण्डिया व्यापारका अध्यक्ष निशा बिस्वाल भन्छन्।
यद्यपि उनी थप्छिन्: "मैले दुबै सरकारले सुनेको कुराका कारण आशावादी छैन।"
मिडिया रिपोर्टले रास्ट्रपति ट्रम्पको भारत भ्रमणको प्रक्षेपणमा प्रमुख दुइ अर्ब डोलर भन्दा बढी को रक्षा सम्झौता भएको छ। यसमा नौसेनाका लागि मिलिट्री हेलिकप्टरको बिक्री समावेश हुन सक्छ। यात्रा अघि, अमेरिकी राज्य विभागले एक एकीकृत एयर डिफेन्स हतियार प्रणालीको सम्भावित बिक्री १। ८ बिलियन डलरको लागि अनुमोदन गर्यो।
भारतले आफ्नो खरिदकर्ताहरूको सूचीमा विविधता ल्याउने प्रयास गरिरहेको छ, भारतले स्वीकार गर्यो कि उसले हालै अमेरिकाबाट ठूलो रक्षा प्रणाली खरिद गरेको छैन बरु भारत ले रसिया र फ्रान्स बाट धेरै खरिद गरेको तथ्य खुलाशा गरेको छ।
"भारत र अमेरिका रणनीतिक कारणले निकै नजिक पुगेका छन्। ट्रम्पको बर्षमा पनि तपाईंले रक्षा र कूटनीतिक वार्ता देख्नुभयो," सुश्री मदनले भने। ट्रम्प लागि अमेरिकी हार्डवेयर बेच्ने कुनै पनि अवसर भनेको उनीहरुको रोजगार तथा आफ्नो देश मा पुजी धेरै मात्रमा भित्रनु हो अथवा बढावा दिनु हो र 'मेड इन अमेरिका' निर्माण उत्पादन गरिरहेका छन भनेर उनीहरूका समर्थकहरूलाई संकेत गर्ने मौका हो।
0 Comments